ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ

Πολύγυρος

Πρωτεύουσα της Χαλκιδικής, διοικητικό, γεωργικό και πολιτιστικό κέντρο του νομού με 5.000 κατοίκους. Είναι χτισμένος αμφιθεατρικά στις νότιες υπώρειες της κατάφυτης περιοχής του Χολομώντα, πιθανόν στη θέση της «πόλεως Απολλωνίας της Χαλκιδικής» (στη θέση «Παλαίπορτα» εντοπίστηκαν οχυρωματικά θεμέλια), κι έχει θαυμάσια θέα στις τρεις χερσονήσους της Χαλκιδικής
Πάνω από τον Πολύγυρο δεσπόζει, ο Αϊ-Λιας, κωνικός λόφος, με το ομώνυμο ξωκλήσι στην κορυφή του. Στα νότια, χαμηλοί λόφοι, χαράδρες και ρέματα οδηγούν στον τεράστιο ελαιώνα. Στον Πολύγυρο ξεκίνησε η Επανάσταση της Χαλκιδικής, στις 17 Μαΐου 1821. Απέχει 587 χλμ. Β από την Αθήνα και 67 χλμ. ΝΑ από τη Θεσσαλονίκη.

 

  • Η Δημοτική Ενότητα Πολυγύρου αποτελείται από τη Δημοτική Κοινότητα Πολυγύρου (Γερακινή, Καλύβες, Πατελιδάς, Πολύγυρος), την Τοπική Κοινότητα Αγίου Προδρόμου, την Τοπική Κοινότητα Βραστάμων (Βράσταμα, Κελλί, Πλανά), την Τοπική Κοινότητα Ολύνθου, την Τοπική Κοινότητα Παλαιοκάστρου, την Τοπική Κοινότητα Σανών και την Τοπική Κοινότητα Ταξιάρχη.

    Πολύγυρος
    Ο Πολύγυρος βρίσκεται στο κέντρο της Χερσονήσου της Χαλκιδικής στους πρόποδες του όρους Χολομώντας. Έχει υψόμετρο 560 μέτρα.

    Στο βόρειο μέρος του υπάρχει μια καταπράσινη πλαγιά που ανεβαίνει μέχρι την κορυφή “Τσουκαλάς” (890μ) από όπου αντικρίζει κανείς ένα πανοραμικό και μαγευτικό θέαμα: Τις τρεις χερσονήσους της Σιθωνίας, της Κασσάνδρας και του Αγίου Όρους με το μεγαλόπρεπο όρος Άθως και με τα γραφικότατα νησιά του Διάπορου, της Αμμουλιανής και της Κελύφου.

    Στα νότια του Πολυγύρου χαμηλοί λόφοι, χαράδρες και ρέματα οδηγούν σε εύφορες πλαγιές, στις οποίες απλώνεται ο ελαιώνας του Πολυγύρου.

    Στον Πολύγυρο υπάρχει Αρχαιολογικό Μουσείο, που το διαστημα αυτό βρισκεται υπό πλήρη ανακαστασκευή. Επίσης υπάρχει Λαογραφικό Μουσείο, που στεγάζεται στην οικία Καραγκάνη. Έχει πολλά πάρκα και γραφικές πλατείες. Σήμα κατατεθέν του Πολυγύρου είναι οι Έξι Βρύσες.

    Αξιοσημείωτα εξωκλήσια του Πολυγύρου είναι το εξωκλήσι της Παναγίας, ένα χιλιόμετρο από την πόλη, του Προφήτη Ηλία, που βρίσκεται πάνω στο ομώνυμο λόφο, ο Άγιος Νικόλαος ο Ορφανός, ο Άγιος Χριστόφορος, ο Άγιος Βλάσης, ο Άγιος Ελευθέριος, η Αγία Μαρίνα, ο Άγιος Αθανάσιος, οι Άγιοι Ανάργυροι και πολλά άλλα.

    Μεγάλο Πολιτιστικό γεγονός για τον Πολύγυρο είναι το Καρναβάλι του Πολυγύρου ενώ τους θερινούς μήνες το Αμφιθέατρο Πολυγύρου φιλοξενεί μεγάλες, μουσικές και θεατρικές παραστάσεις στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Πολυγύρου. Στην οικία Τραγανού λειτουργεί η Δημοτική Βιβλιοθήκη Πολυγύρου, όπου πραγματοποιούνται όλο το χρόνο δημιουργικές δράσεις για μικρούς και μεγάλους.

    Άγιος Πρόδρομος

    Βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Χολομώντα και απέχει από τον Πολύγυρο 14 χιλιόμετρα.

    Ο πληθυσμός του χωριού ανέρχεται στους πεντακοσίους (500) κατοίκους. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι κάτοικοι του χωριού κατάγονται από διάφορα μέρη της Ελλάδας όπως Μοριά, Ήπειρο, Μακεδονία και Θράκη. Η κύρια ασχολία τους είναι κυρίως η γεωργία, η κτηνοτροφία και ο τουρισμός. Τα προϊόντα που παράγονται είναι σιτηρά, κτηνοτροφικά, παραδοσιακός άρτος, και το σουβλάκι του Αγ. Προδρόμου.

    Τα αξιοθέατα του τόπου αυτού είναι το ποτάμι που διασχίζει το χωριό και περιβάλλεται από πλούσια βλάστηση. Επίσης υπάρχει η πανέμορφη πλατεία που είναι περιτριγυρισμένη από ταβέρνες. Σημαντική είναι η αναφορά για το εξωκλήσι του Αγ. Προδρόμου το οποίο είναι ένα από τα μεταβυζαντινά εξωκλήσια της Χαλκιδικής και έχει σημαντική αξία για τους κατοίκους της περιοχής.

    Οι κάτοικοι του Αγ. Προδρόμου διατηρούν τα ήθη και τα έθιμα του τόπου τους. Τη Μ. Παρασκευή νέες μαυροφορεμένες γυναίκες ψάλουν τα πάθη του Χριστού. Επίσης διατηρούνται και τα παραδοσιακά πανηγύρια, στις 9 Μαΐου γιορτάζεται ο Αγ. Χριστόφορος και στις 29 Αυγούστου το μεγάλο πανηγύρι του Αγ. Προδρόμου.

    Στον Αγ. Πρόδρομο ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει τις παραδοσιακές, γραφικές ταβέρνες όπου σερβίρεται μεταξύ των άλλων τοπικών προϊόντων το ξακουστό σουβλάκι Αγίου Προδρόμου.

    Βράσταμα

    Βρίσκονται στους πρόποδες του Χολομώντα και χαρακτηρίζονται ως ημιορεινή περιοχή. Η απόσταση από το Πολύγυρο είναι 11 χλμ.

    Σήμερα ο πληθυσμός των Βραστών ανέρχεται στους οκτακόσιους πενήντα (850) μόνιμους κατοίκους. Η κύρια ασχολία τους είναι οι αγροτικές εργασίες, η παραγωγή ελιάς και σιτηρών, καθώς επίσης και η παραγωγή καυσόξυλων.

    Για την παραγωγή και επεξεργασία της ελιάς υπάρχουν μεγάλες μονάδες ελαιουργείων. Εξίσου σημαντική είναι η ασχολία τους με την κτηνοτροφία, μελισσοτροφία, καθώς επίσης υπάρχουν υλοτόμοι και εργάτες. Τα προϊόντα που παράγει ο τόπος αυτός είναι ελιές-λάδι, σιτηρά, μέλι, ξυλοκάρβουνα και το παραδοσιακό ποτό, το “κούμαρο”.

    Τα αξιοθέατα του τόπου αυτού είναι η εκκλησία του χωριού “Ευαγγελισμός της Θεοτόκου”. Σημαντικό σημείο επίσκεψης είναι το σπήλαιο του Οσίου Ευθυμίου. Βρίσκεται σε ένα πανέμορφο μέρος περιτριγυρισμένο από καταρράκτες και πλατάνια. Εκεί ασκήτεψε ο Όσιος Ευθύμιος και τώρα υπάρχει η σπηλιά του κτισμένη πάνω σε ένα βράχο. Η μνήμη του γιορτάζεται στις 14 Οκτωβρίου.

    Οι κάτοικοι των Βραστών διατηρούν και αυτοί τα πατροπαράδοτα πανηγύρια που αριθμούνται γύρω στα 13. Τα μεγαλύτερα είναι των Αγ. Αναργύρων στις 1/7, της Αγ. Κυριακής στις 7/7, και στις 15/8 που γιορτάζεται η “Κοίμηση Της Θεοτόκου” ο Πολιτιστικός Σύλλογος διοργανώνει τετραήμερο εκδηλώσεων με την επωνυμία “Γιορτή Κουμαρου”

    Γερακινή

    Η Γερακινή είναι ένας από τους οικισμούς που ανήκουν στη Δημοτική Κοινότητα Πολυγύρου. Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα ήταν ένας μικρός συνοικισμός των εργατών του μεταλλείου λευκολίθου της περιοχής. Η ανάπτυξή του άρχισε μετά το 1960. Χαρακτηριστικά προϊόντα της περιοχής είναι οι ελιές και το λάδι.

    Σήμερα έχει αναπτυχθεί τουριστικά με ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια και camping.

    Όλυνθος

    Βρίσκεται στα νότια του δήμου και πρόκειται για πεδινή περιοχή. Η απόστασή της από τον Πολύγυρο είναι 24 χιλιόμετρα.

    Η Όλυνθος αποτελεί την Ιστορική Πρωτεύουσα του Δήμου Πολυγύρου. Η παράδοση αποδίδει την ίδρυση της πόλης, όπως και το όνομά της, στον ήρωα Όλυνθο, γιο του ποτάμιου θεού Στρυμόνα, ενώ ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι κατακτήθηκε από τους Βοττιαίους της Ημαθίας του 7ου αιώνα π.χ. όταν μετά την δίωξη τους από τους Μακεδόνες, μετοίκησαν στη Χαλκιδική και εγκαταστάθηκαν στο Νότιο λόφο. Υπήρξε πρωτεύουσα της Χαλκιδικής Συνομοσπονδίας (Κοινό Χαλκιδέων). Προσπάθησε να κρατήσει αυτονομία μεταξύ Αθήνας, Σπάρτης και της ανερχόμενης δύναμης της Μακεδονίας του Φιλίππου Β΄. Τελικά καταστράφηκε από τον Φίλιππο το 384 π.Χ., ενώ περίφημοι έμειναν οι Ολυνθιακοί Λόγοι του Δημοσθένη εναντίον της απειλής του Φιλίππου.

    Ο σημερινός πληθυσμός του χωριού ανέρχεται στους 1131 κατοίκους. Η κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η κτηνοτροφία και η γεωργία, που τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί και κατατάσσει την Όλυνθο στις πρώτες ελαιοπαραγωγικές περιοχές της Ελλάδας σε βρώσιμη ελιά και αγουρέλαιο. Τα προϊόντα που παράγει είναι λάδι, ελιές, και φιστίκια Αιγίνης.

    Τα αξιοθέατα του τόπου έχουν ιδιαίτερη σημασία. Πρόκειται για τον Αρχαιολογικό χώρο της Ολύνθου όπου εκεί βρίσκονται και Βυζαντινά μνημεία. Οι Ολύνθιοι διατηρούν τα πατροπαράδοτα πανηγύρια και τα γιορτάζουν με όλη τους τη μεγαλοσύνη:

    Γιορτή Αγ. Αθανασίου- 2 Μαΐου

    Γιορτή Αγ. Γεωργίου- 23 Απριλίου

    Γιορτή Αγ. Αναργύρων- 1 Ιουλίου (κουρμπάνια)

    και τέλος το τριήμερο εκδηλώσεων με την επωνυμία “Γιορτή Ελιάς” που διοργανώνει ο Πολιτιστικός Σύλλογος.

    Η Όλυνθος διαθέτει ξενοδοχείο για τη διαμονή των επισκεπτών, καθώς και παραδοσιακές ταβέρνες.

  • Η Δημοτική Ενότητα Ανθεμούντα αποτελείται από τη Δημοτική Κοινότητα Γαλάτιστας (Αγία Αναστασία [οικισμός Α΄ και Β΄), Γαλάτιστα, Μονή Αγίας Αναστασίας Φαρμακολυτρίας, Πρινοχώρι), από την Τοπική Κοινότητα Βάβδου, την Τοπική Κοινότητα Γαλαρινού, την Τοπική Κοινότητα Δουμπιών.

    Γαλάτιστα
    Κωμόπολη χτισμένη στις πλαγιές του Ομβριανού βρίσκεται σε απόσταση 39 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη και έχει 2.710 κατοίκους σύμφωνα με την πληθυσμιακή απογραφή του 2011. Η Γαλάτιστα είναι ένα από τα παλαιότερα χωριά της Χαλκιδικής και έχει αρκετά αρχαιολογικά ευρήματα στον κάμπο της αλλά και μέσα στο χωριό. Στον Πύργο υπάρχουν εντοιχισμένα αρχιτεκτονικά μέλη Χριστιανικού ναού.

    Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει για τον επισκέπτη η αρχιτεκτονική των παραδοσιακών μακεδονίτικων σπιτιών του χωριού, σπίτια δίπατα, διαμπερή με εσωτερικό μπαλκόνι και προσανατολισμό προς τον κάμπο.Η Γαλάτιστα έχει πολλές εκκλησίες και εξωκλήσια όπως ο Άγιος Δημήτριος, η Αγία Παρασκευή, ο Άγιος Νικόλαος, η Παναγία και ο Άγιος Πρόδρομος. Χάρη στο βουνό της η Γαλάτιστα έχει και πολλές βρύσες ξεχωριστής ομορφιάς όπως η βρύση του Αγίου Γεωργίου και η σέρβικη βρύση. Αρχιτεκτονικό κομψοτέχνημα αποτελεί το Δημοτικό σχολείο, στη δυτική πλευρά του χωριού. Πέτρινο, δίπατο με μεγάλες αίθουσες και αρκετούς βοηθητικούς χώρους, όπου κατά καιρούς φιλοξενούνται αξιόλογες εκθέσεις.Το όνομά της η Γαλάτιστα το οφείλει, όπως μας λέει η παράδοση, στη βασίλισσα Γαλάτεια και στον άνδρα της Ανθέμιο, που της έχει δώσει το όνομα Ανθεμούς.

    Αγία Αναστασία

    Στα όρια των νομών Χαλκιδικής και Θεσσαλονίκης βρίσκεται ο Οικισμός Αγίας Αναστασίας που ιδρύθηκε το 1979. Αποτελείται από τρία τμήματα, Α, Β και Γ και καταλαμβάνει έκταση που ανήκε στην Μονή Αγίας Αναστασίας από δωρεά της αυτοκράτειρας του Βυζαντίου Θεοφανούς, η οποία ίδρυσε την Μονή το 888 μ.Χ.

    Στα νεώτερα χρόνια οι κάτοικοι της περιοχής αγωνίστηκαν κατά των Τούρκων στην επανάσταση του 1821. Όλα τα χωριά της περιοχής καταστράφηκαν από τους Τούρκους κατά την καταστολή της επανάστασης. Η αυτοθυσία και ο ηρωισμός του καπετάν Στάμου Χάψα ήταν συγκινητικός, καθώς αγωνίστηκε μέχρις εσχάτων για την σωτηρία των αμάχων, που είχαν καταφύγει στην Μονή Αγίας Αναστασίας. Στο πεδίο της μάχης, τη 10η Ιουνίου του 1821 σκοτώθηκαν οι αγωνιστές μέχρις ενός. Σήμερα στο σημείο αυτό έχει κατασκευαστεί μνημείο της θυσίας.

    Τα τελευταία χρόνια ο οικισμός γνωρίζει σημαντική ανάπτυξη με αύξηση του αριθμού των μονίμων κατοίκων, οι οποίοι έχουν συμβάλει καθοριστικά στην αναβάθμισή του με έργα υποδομής, δενδροφυτεύσεις, ποικίλες δράσεις και εκδηλώσεις.

    Γαλαρινός

    Το Τ.Δ. Γαλαρινού είναι χτισμένο στην έφορη κοιλάδα του Ανθεμούντα. Κατά την πληθυσμιακή απογραφή του 2011 βρέθηκαν 332 κάτοικοι.

    Πως έλαβε το χωριό το όνομα Γαλαρινός; Υπάρχουν τρεις εκδοχές: Πρώτη εκδοχή: από τη λέξη γάλα και το ρήμα «ρέω» προήλθε το όνομα (γάλα-ρέω) = Γαλαρενός και αργότερα Γαλαρινός. Δεύτερη εκδοχή: Στα Ν.Α. του Γαλαρινού υπάρχουν μεταλλεία χρωμίου. Από τις γαλαρίες τους έλαβε το όνομα «Γαλαρίες = Γαλαρινός». Τρίτη εκδοχή: Το όνομα Γαλαρινός προέρχεται από το Ρωμαίο αυτοκράτορα Γαλέριον και θέλει το χωριό με το όνομα «ΓΑΛΕΡΗΝΟΣ» και όχι «ΓΑΛΑΡΙΝΟΣ».

  • Η Δημοτική Ενότητα Ζερβοχωρίων αποτελείται από την Τοπική Κοινότητα Γεροπλατάνου, την Τοπική Κοινότητα Κρήμνης, την Τοπική Κοινότητα Μαραθούσας (Μαραθούσα, Πλατανοχώρι), την Τοπική Κοινότητα Παλαιοχώρας και την Τοπική Κοινότητα Ριζών.

    Παλαιόχωρα
    Η Παλαιόχωρα βρίσκεται Β.Α. του Νομού Χαλκιδικής, πάνω στο κεντρικό οδικό άξονα Θεσσαλονίκης – Αγίου Όρους και απέχει από τη Θεσσαλονίκη 57 περίπου χιλιόμετρα και από τον Πολύγυρο 18 χιλιόμετρα.

    Τα σπίτια του χωριού είναι χτισμένα πολύ κοντά το ένα στο άλλο με μικρές αυλές και ανηφορικά σοκάκια.

    Η Παλαιόχωρα έχει να επιδείξει:

    Το εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία πάνω από το χωριό σε ειδυλλιακή τοποθεσία. Στις 20 Ιουλίου κάθε χρόνο γίνεται το ονομαστό πανηγύρι του προφήτη Ηλία.

    Την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο κέντρο του χωριού.

    Το σπίτι του λαογράφου και δασκάλου Δημητρίου Τσιότρα, όπου λειτουργεί μόνιμη έκθεση λαογραφίας.

    Το νερόμυλο του Ντελή Δημήτριου.

    Ο επισκέπτης επίσης μπορεί να επισκεφθεί το κέντρο περιβαλλοντικής ενημέρωσης.

    Γεροπλάτανος

    Ο Γεροπλάτανος χρωστάει το όνομά του στο πλατάνι που κοσμεί την πλατεία του χωριού. Ξεχωριστό για τη φυσική ομορφιά του αλλά και το δέος θαυμασμού, που προκαλεί στον επισκέπτη με την επιβλητικότητά του, είναι ο αναγνωρισμένος ως μνημείο φύσης υπεραιωνόβιος πλάτανος. Η ιστορία του Γεροπλατάνου ξεκινάει στα 1795 όταν εφτά οικογένειες ήρθαν και έκτισαν σπίτια από την περιοχή Λιάσκοβα, 6 χιλιόμετρα βόρεια του χωριού. Μέχρι τα 1928 τοχωριό ονομαζόταν «Τουπλίκια» που σημαίνει ζεστό νερό, το οποίο βγαίνει από τις ρίζες του πλατανιού. Από το 1928 και εντεύθεν ονομάστηκε Γεροπλάτανος.

    Δυτικά του χωριού βρίσκεται το εξωκλήσι της Παναγίας, μέσα σ ένα τοπίο κατάφυτο από δέντρα. Εκεί κάθε χρόνο 14-15 Αυγούστου πραγματοποιείται το πανηγύρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Πλήθος κόσμου παρακολουθεί την τέλεση του μέγα εσπερινού – θεία λειτουργία. Ακολουθεί η προσφορά παραδοσιακού φαγητού «κουρμπάνι», χορευτικά συγκροτήματα και ζωντανή μουσική.

  • Η Δημοτική Ενότητα Ορμύλιας αποτελείται από τη Δημοτική Κοινότητα Ορμύλιας (Βατοπέδι, Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, Νέα Σερμύλη, Νησί, Ορμύλια, Άγιος Αρσένιος, Παραλία Βατοπεδίου, Ψακούδια) και την Τοπική Κοινότητα Μεταμόρφωσης.

    Ορμύλια

    Η Ορμύλια βρίσκεται στην είσοδο της Χερσονήσου της Σιθωνίας και σε απόσταση 7 χιλιομέτρων από την ακτή του Τορωναίου κόλπου, στο βάθος της κοιλάδας που αποτελεί το νότιο τμήμα της λεκάνης απορροής του ποταμού Χαβρία. Είναι ο αρχαιότερος οικισμός της Χαλκιδικής, αφού η παρουσία της στην περιοχή είναι αδιάλειπτη από τη Νεολιθική Εποχή μέχρι σήμερα, με ονόματα ΣΕΡΜΥΛΗ το κλασσικό, ΕΡΜΥΛΗ – ΕΡΜΥΛΙΑ τα μεσαιωνικά, ΟΡΜΥΛΙΑ το σύγχρονο.

    Τόπος μεγάλης φυσικής ομορφιάς με απέραντους ελαιώνες. Το ήπιο μεσογειακό της κλίμα, η μεγάλη σε διάρκεια ηλιοφάνεια καθώς και η παρουσία του ποταμού Χαβρία κάνουν την Ορμύλια μια από τις πιο εύφορες περιοχές της Ελλάδας για αυτό και αναπτύσσονται κάθε είδους γεωργικές δραστηριότητες και καλλιέργειες με κυρίαρχη σήμερα την καλλιέργεια της ελιάς.

    Η Ορμύλια διατηρεί σε μεγάλο τμήμα της τα χαρακτηριστικά των παλιών οικισμών της Χαλκιδικής με την πυκνή δόμηση, τα παραδοσιακά σπίτια και τα γραφικά στενά δρομάκια. Αξιόλογα κτίσματα για κάθε επισκέπτη είναι:

    Ο κεντρικός ναός του Αγίου Γεωργίου (1818) με πλούσια κειμήλια και εικόνες.

    Το Δημαρχείο (1909).

    Οι αρχαιολογικοί χώροι της Αρχαίας Σερμύλης και της αρχαίας Καλλίπολης.

    Ο ανεμόμυλος, που βρίσκεται στο λοφίσκο δίπλα στην κεντρική οδική αρτηρία και κάποιοι νερόμυλοι που διασώζονται ακόμα σε καλή κατάσταση.

    Επίσης τα γραφικά εξωκλήσια του Αγ. Γεωργίου στον ομώνυμο λόφο, από όπου μπορεί κανείς να απολαύσει την πανοραμική θέα της Ορμύλιας, των Αγίων Αποστόλων, στο χώρο του οποίου γίνεται το ετήσιο μεγάλο πανηγύρι την 29η Ιουνίου, της Αγίας Τριάδας, του Αγίου Δημήτριου, όλα κτίσματα του 19ου αιώνα.

    Βατοπέδι

    Μικρό προσφυγικό χωριό ανατολικά του ποταμού Χαβρία. Ιδρύθηκε από πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν σε αυτό μετά τη Μικρασιατική καταστροφή. Ακολουθώντας το δρόμο προς Ορμύλια εμφανίζεται ένας τόπος αγροτικός, με χωράφια, ελαιώνες και λιγοστά αμπέλια. Μέσα σε αυτό το αγροτικό τοπίο, που φαίνεται να έχει υποστεί μικρές μόνο μεταβολές κατά τους πρόσφατους αιώνες, ο επισκέπτης συναντά το Πνευματικό Κέντρο της Ιεράς Μονής Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, κτισμένο σε Αγιορείτικο ρυθμό, λίγο έξω από το Βατοπέδι, με μεγάλη αίθουσα συνεδρίων και δραστηριότητες στους τομείς της υγείας και της κοινωνικής προσφοράς. Λίγο πιο πέρα έχει εγκατασταθεί και αναπτύσσεται το γυναικείο Μοναστήρι του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, το μεγαλύτερο στην Ελλάδα γυναικείο μοναστήρι με 110 περίπου μοναχές και οικουμενική ακτινοβολία, ένα επιβλητικό συγκρότημα κτιρίων Αγιορείτικου ύφους με εργαστήρια εικονογραφίας, υφαντικής, κεντητικής κ.α. Νότια του Βατοπεδίου υπάρχει πάνω σε έναν πανέμορφο λόφο, το Ανδρικό Μοναστήρι του Αγίου Αρσενίου με πανοραμική θέα. Από τους πρόποδες του λόφου εκτείνεται μια πανέμορφη παραλία με βραχώδη ομορφιά και χρυσαφένια αμμουδιά.

    Ψακούδια

    Σε απόσταση 80 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη και μόλις 7 χλμ. από την Ορμύλια συναντάμε το επίνειο της. Είναι η μοναδικής ομορφιάς παραλία των Ψακουδίων, η οποία εντυπωσιάζει ακόμη και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη. Το πράσινο των πεύκων σμίγει με το βαθύ γαλάζιο της θάλασσας και του ουρανού, δημιουργώντας μια εικόνα απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς.

    Η παρουσία του πευκοδάσους χαρακτηρίζει απόλυτα την περιοχή καθώς δεσπόζει σε όλο το μήκος της παραλίας. Λέγεται μάλιστα ότι το όνομα του οικισμού Ψακούδια προήλθε από τη λέξη “πτσάκια” που στην τοπική διάλεκτο σημαίνει μικρά πεύκα. Η παραλία που εκτείνεται σε ακτίνα 4 χλμ., είναι ιδανική για λουόμενους κάθε ηλικίας. Τα Ψακούδια φημίζονται για την έντονη νυχτερινή τους ζωή που καλύπτει όλες τις μουσικές προτιμήσεις.

    Πρέπει να σημειωθεί επίσης η παρουσία πολλών εστιατορίων με χαρακτηριστικό τους το πολύ καλό φαγητό. Τα Ψακούδια λόγω της γεωγραφικής τους θέσης αποτελούν την πύλη εισόδου προς τη Σιθωνία και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο αποτελούν ενδιάμεσο σταθμό ξεκούρασης και ψυχαγωγίας για τους ταξιδιώτες.

Αξιοθέατα

  • Το Αρχαιολογικό Μουσείο Πολυγύρου, το οποίο βρίσκεται σε πευκόφυτο οικόπεδο στο κέντρο της πρωτεύουσας της Χαλκιδικής, άρχισε να κατασκευάζεται το 1965 και εγκαινιάστηκε τον Μάιο του 1971. Οι εκθεσιακοί του χώροι περιλάμβαναν αρχικά μία αίθουσα, στην οποία εκτέθηκαν αρχαιολογικά ευρήματα από τις ανασκαφές στην Όλυνθο, την αρχαία Άκανθο στην Ιερισσό, το ιερό του Άμμωνα Δία στην Καλλιθέα και άλλες σημαντικές αρχαιολογικές θέσεις της Χαλκιδικής.

    Η αύξηση και η σπουδαιότητα των αρχαιολογικών ευρημάτων, στα χρόνια που ακολούθησαν, επέβαλαν την επέκταση της έκθεσης του Μουσείου σε χώρους άλλης λειτουργίας και οδήγησαν την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων στην υποβολή αιτήματος για επέκταση του Μουσείου. Τον Ιούνιο του 2005 εγκρίθηκε από το ΚΑΣ η οριστική μελέτη του έργου «Επέκταση του Αρχαιολογικού Μουσείου Πολυγύρου», το οποίο εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα “Μακεδονία – Θράκη” του ΕΣΠΑ 2007-2013.

    Το νέο πλέον κτήριο του Μουσείου, του οποίου η παραλαβή έγινε τον Οκτώβριο του 2016, περιλαμβάνει εκθεσιακούς χώρους εμβαδού 582 τ.μ., αίθουσα περιοδικών εκθέσεων, αίθουσα εκπαιδευτικών προγραμμάτων, χώρους εργαστηρίων συντήρησης και γραφείων, αύξηση αποθηκευτικών χώρων και αναψυκτήριο.

    Η επανέκθεση του αρχαιολογικού υλικού θα αποτελέσει έργο του ΕΣΠΑ 2014-2020. Μέχρι την έναρξη των εργασιών της επανέκθεσης, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πολυγύρου θα φιλοξενηθούν περιοδικές εκθέσεις και άλλες δράσεις υψηλού κύρους, ενδιαφέροντος και αισθητικής.

    Τον Φεβρουάριο του 2017 παρουσιάστηκε η έκθεση “Μάσκες” με υλικό από την εξαίρετη συλλογή του Εκθεσιακού Κέντρου “Γιώργης Μελίκης” – Κέντρο Έρευνας Μάσκας.

    Παράλληλα λειτούργησε έκθεση του Συλλόγου Καλλιτεχνών Εικαστικών Τεχνών Πολυγύρου με θέμα τη σύγκρουση του απολλώνιου με το διονυσιακό στοιχείο.

    Για την Άνοιξη του 2017 προγραμματίζεται η έναρξη περιοδικής έκθεσης (Μάιος) καθώς και βιωματικών εκπαιδευτικών δράσεων, που θα διαρκέσουν τουλάχιστον μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους.

     

    Δρ. Γεωργία Στρατούλη,

    αρχαιολόγος – προϊσταμένη Τμήματος Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιολογικών Χώρων, Μνημείων, Αρχαιογνωστικής Έρευνας και Μουσείων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους

     

  • Το Λαογραφικό Μουσείο Πολυγύρου ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1998. Φιλοξενείται στην ανακαινισμένη διώροφη κατοικία του πρώην δημάρχου Πολυγύρου, Αθ. Καραγκάνη, ο οποίος τη δώρισε για το σκοπό αυτό.

    Τα εκθέματα είναι δωρεές των κατοίκων και των πολιτών του Πολυγύρου. Στο ισόγειο, οι επισκέπτες μπορούν να γνωρίσουν τα αγροτικά εργαλεία που χρησιμοποιούσαν για όργωμα, σπορά, θέρισμα, αλώνισμα και λιομάζωμα καθώς και παραδοσιακές ενδυμασίες.

    Στον πρώτο όροφο ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να δει το εσωτερικό ενός αστικού σπιτιού του 19ου αιώνα με δωμάτια υποδοχής (σαλόνι με σοφάδες και χαμηλά στρόγγυλα τραπέζια, τραπεζαρία κλπ), κρεβατοκάμαρες (με μεταλλικά κρεβάτια, ντουλάπες και κλινοσκεπάσματα), καθιστικό, κουζίνα (με όλες τις μαγειρικές συσκευές, καζάνια, ταψιά, τζάκι).

    Σε ξεχωριστό δωμάτιο είναι στημένος ο παραδοσιακός αργαλειός. Αυθεντικές στολές της ευρύτερης περιοχής του Πολυγύρου εκτίθενται σε διάφορες γωνίες του σπιτιού, ενώ πρόσφατα διαμορφώθηκε και το γραφείο του δημάρχου Καραγκάνη.

    Το μουσείο λειτουργεί με τη φροντίδα και την αγάπη των μελών του Εθελοντικού Ομίλου Γυναικών Πολυγύρου.

  • Στα βυζαντινά χρόνια στη θέση του σημερινού χωριού Γαλάτιστα και πιθανότατα γύρω από τον σωζόμενο σήμερα πύργο πρέπει να υπήρχε οικισμός με το όνομα “Γαλάτισσα”.
    Ταυτισμένος με τον τόπο είναι ο βυζαντινός πύργος. Πρόκειται για έναν από τους καλύτερα σωζόμενους πύργους της Χαλκιδικής, οχυρωματικού χαρακτήρα.
    Αρχιτεκτονικά ανήκει σε μια μεγάλη ομάδα βυζαντινών τετράπλευρων πύργων, τους οποίους συναντάμε στη Μακεδονία και στο Άγιον Όρος. Αυτοί είναι γνωστοί από τα ισχυρά ποδαρικά (αντηρίδες) που ενισχύουν τους εξωτερικούς τοίχους τους, και χρονολογούνται από τον 11ο έως τον 16 αιώνα. Ο πύργος της Γαλάτιστας έχει δύο οικοδομικές φάσεις. Στην πρώτη φάση ανήκει το κάτω τμήμα του και χρονολογείται τον 11ο αιώνα ενώ στη δεύτερη το άνω τμήμα του και χρονολογείται τον 14ο αιώνα.
    Ο πύργος διατηρείται σήμερα σε ύψος δεκαέξι μέτρων αλλά δεν γνωρίζουμε τίποτα για το ανώτερο τμήμα του και κατά συνέπεια για τη στέγασή του. Σώζονται τρεις όροφοι από τη στάθμη εισόδου και πάνω καθώς και το υπόγειο. Για τις ανάγκες της καθημερινής ζωής υπήρχε μέσα στον πύργο νιπτήρας, χώροι υγιεινής και πιθανώς ένα είδος κουζίνας. Τέλος στον τρίτο όροφο σώζεται τμήμα κόγχης που ίσως ανήκε σε παρεκκλήσιο.
    Οι πρώτες στερεωτικές εργασίες έγιναν το 1965 από την Αρχαιολογική υπηρεσία. Πολλά χρόνια μετά, το 1994, στην ανασκαφή που έγινε από την 10η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, στο υπόγειο του Πύργου, στη βορειοδυτική γωνία, αποκαλύφθηκε κτιστή δεξαμενή νερού. Τα κινητά ευρήματα της ανασκαφής, πολλά αγγεία καθημερινής χρήσης, νομίσματα, ένα χάλκινο δαχτυλίδι και αρκετές αιχμές από βέλη χρονολογούνται από τον 11ο έως τον 14ο αιώνα.
    Τα τελευταία χρόνια έγιναν εργασίες στο σύνολο του συγκροτήματος του πύργου, οι οποίες ολοκληρώθηκαν το 2008. Αναστηλώθηκε και αποκαταστάθηκε ο άνω νερόμυλος, κατασκευάστηκε νέα στέγη μη ορατή εξωτερικά, ώστε το μνημείο να διατηρεί την ερειπωμένη εικόνα του. Ανακατασκευάστηκαν τα ξύλινα στοιχεία του πύργου: τα δάπεδα και η σκάλα, η πόρτα εισόδου, τα κουφώματα στις φωτιστικές σχισμές και έγινε νέα εξωτερική σκάλα ανόδου.
    Γύρω από το μνημείο υπάρχει μια ομάδα κτιρίων (δύο υδρόμυλοι με υδατοδεξαμενές, ρακαριό, ελαιοτριβείο), που αποτελούν μαζί με τον πύργο ένα σύνολο , το οποίο συνδέεται με τις παραγωγικές δραστηριότητες των κατοίκων έως και τα νεώτερα χρόνια. Σήμερα στο εσωτερικό του φιλοξενεί την περιοδική έκθεση με θέμα “Οι πύργοι της Χαλκιδικής”.

  • O πύργος των Μαριανών βρίσκεται 2 χιλιόμετρα βόρεια του αρχαιολογικού χώρου και του σημερινού οικισμού της Ολύνθου στην αριστερή πλευρά του επαρχιακού δρόμου προς Πολύγυρο.

    Ο πύργος χτίστηκε το 1374 και αποτελούσε κέντρο κτήματος της Μονής Δοχειαρείου.

    Αποτελεί ένα από τα πιο ωραία δείγματα βυζαντινών πύργων στη Χαλκιδική. Για την κατασκευή του πέραν της πέτρας από το παρακείμενο λατομείο χρησιμοποιήθηκαν πλήθος κεράμων (χαρακτηριστικό της βυζαντινής τοιχοποιείας) καθώς και αρχαία αρχιτεκτονικά μέλη από τα ερείπια της Ολύνθου.

    Σήμερα σώζεται σε ύψος 12 περίπου μέτρων και 3 ορόφων. (αρχικά 15 μ.) Η είσοδος βρίσκεται στα 2 μέτρα από την επιφάνεια της γης και εξασφαλιζόταν με ξύλινη σκάλα, η οποία δεν έχει σωθεί. Μετά την είσοδο υπάρχει μικρός προθάλαμος και αριστερά κτιστή σπειροειδής κλίμακα που οδηγεί στον 1ο όροφο.

    Ο κύριος χώρος είναι στεγασμένος με θολωτή οροφή από πλίνθους και πιθανότατα αποτελούσε δεξαμενή.

    Οι τοίχοι του πρώτου ορόφου σώζονται μόνο τμηματικά ενώ οι κόγχες σε αυτούς προδίδουν την ύπαρξη παρεκκλησίου (σύνηθες εντός των πύργων, αν όχι ο κανόνας). Από το δεύτερο όροφο σώζεται μόνο ελάχιστο τμήμα των κατώτερων τοίχων του.

    Ενδιαφέροντα στοιχεία στην τοιχοποιεία του αποτελούν εκτός από τα λίγα μαρμάρινα τμήματα (κίονες και παραστάδες) από την αρχαία Όλυνθο, ένα ανάγλυφο και 2 κεραμοπλαστικοί σχηματισμοί.

    Το ανάγλυφο βρίσκεται στην πρόσοψη και παριστά σταυρό λιτανείας ανάμεσα σε δύο φύλλα.

    Στην πρόσοψη επίσης με τους κέραμους σχηματίζεται σταυρός και η συντομογραφία ΙC XC N K (Ιησούς Χριστός Νικά).

    Στη νότια τοιχοδομή παρατηρούμε σχηματισμένο με κέραμους επίσης το σταυρόγραμμα της Μονής Δοχειαρίου.

    Ο πύργος των Μαριανών χρησίμευε ως κέντρο αναφοράς και άμυνας του κτήματος της μονής Δοχειαρίου.

    Χτισμένος σε μικρό λόφο, επόπτευε όλη την πεδιάδα ως τον κόλπο της Κασσάνδρας, την κοίτη του Ολύνθιου ποταμού, καθώς και την οδό που οδηγούσε από τη Βόρεια Χαλκιδική στη χερσόνησο της Κασσάνδρας.

  • Η τοποθεσία κατοικείται από τη Νεολιθική Εποχή (5300-4500 π.Χ.), η λέξη “Όλυνθος” είναι προελληνική και σημαίνει, πιθανόν, “αγριοσυκιά”. Σύμφωνα με την παράδοση ονομάστηκε έτσι από τον Όλυνθο, γιο του ποτάμιου θεού Στρυμόνα. Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι η πόλη κατακτήθηκε από τους Βοττιαίους της Ημαθίας τον έβδομο αιώνα π. Χ.

    Η περιοχή ανήκε σε μια θρακική φυλή, τους Βοττιείς, οι οποίοι την κατείχαν μέχρι το 479 π.Χ.. Εκείνη τη χρονιά ο Πέρσης στρατηγός Αρτάβαζος υποπτεύθηκε ότι ετοιμαζόταν αποστασία της πόλης από το Μεγάλο Βασιλιά . Ο Αρτάβαζος κατέσφαξε τους κατοίκους και παρέδωσε την έρημη πόλη στους Χαλκιδείς των πέριξ.

    Ως μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας, η Όλυνθος πρέπει να ήταν σχετικά ασήμαντη, γιατί αναφέρεται να συνεισφέρει 2 Τάλαντα ενώ οι γειτονικές Σκιώνη, Μένδη και Τορώνη έδιναν 9, 8 και 6 αντίστοιχα.

    Το 432 γίνεται έδρα του κοινού των Χαλκιδέων, το οποίο σχηματίστηκε με παρότρυνση του Περδίκκα, βασιλιά των Μακεδόνων, με αποτέλεσμα να μετοικίσουν αρκετοί Χαλκιδείς από γειτονικούς οικισμούς. Την ίδια χρονιά αποσπάται, οριστικά, από την Αθηναϊκή συμμαχία. Ο Βρασίδας τη χρησιμοποίησε ως βάση για την εκστρατεία του το 424 .

    Τον 4ο αι. αποκτά σημαντική πολιτική δύναμη , ως κεφαλή του κοινού των Χαλκιδέων. Μαρτυρίες για τη δράση του κοινού των Χαλκιδέωνμπορούν να ανιχνευτούν από τον καιρό της Ειρήνης του Νικία ( 421 πΧ ) , όταν βρίσκουμε τους Χαλκιδείς να κινούνται διπλωματικά από κοινού και να εντάσσονται στη συμμαχία του Άργους. Έχουν βρεθεί νομίσματα του κοινού που χρονολογούνται, με βεβαιότητα, από το 405 πΧ. Αναμφισβήτητα, λοιπόν, το κοινό ιδρύθηκε πριν το τέλος του 5ου αι. και το κίνητρο σχηματισμού του ήταν η αυτοπροστασία από ενδεχόμενη Αθηναϊκή επίθεση.

    Μετά το πέρας του πελοποννησιακού πολέμου η ανάπτυξη του κοινού ήταν γρήγορη. Γύρω στο 390 π.Χ. βρίσκουμε τους Χαλκιδείς να συνάπτουν σημαντική συμφωνία με το βασιλιά της Μακεδονίας Αμύντα και μέχρι το 382 είχαν συμπεριλάβει στο κοινό των Χαλκιδέων πολλές ελληνικές πόλεις δυτικά του Στρυμόνα, μεταξύ των οποίων και η Πέλλα.Εκείνη τη χρονιά ( 382 π.Χ.) η Σπάρτη ενέδωσε στις εκκλήσεις της Ακάνθου και της Απολλωνίας, οι οποίες φοβούνταν ότι θα καταλαμβάνονταν από τους Χαλκιδείς, να εκστρατεύσει εναντίον της Ολύνθου. Μετά από τριετή πόλεμο χωρίς νικητή, οι Χαλκιδείς συμφώνησαν να διαλύσουν το κοινό (379). H “διάλυση” ήταν τυπική, γιατί βρίσκουμε δύο χρόνια αργότερα το κοινό ανάμεσα στα μέλη της Αθηναϊκής ναυτικής συμμαχίας (378-7). Είκοσι δύο χρόνια αργότερα, κατά τη βασιλεία του Φιλίππου στη Μακεδονία, ο Δημοσθένηςπαρουσιάζει την Όλυνθο ισχυρότερη από την εποχή πριν την Σπαρτιατική εκστρατεία. Η πόλη, κατά γενική παραδοχή, ήταν πρώτου μεγέθους και το κοινό περιλάμβανε 32 πόλεις.

    Στον πόλεμο που ξέσπασε ανάμεσα στην Αθήνα και τους συμμάχους της, το 357-55 , η Όλυνθος ήταν αρχικά σύμμαχος του Φίλιππου. Αργότερα , θορυβημένοι οι Χαλκιδείς από την αύξηση της δύναμης του Φίλιππου, σύναψαν συμμαχία με την Αθήνα αλλά, παρά τις προσπάθειες της τελευταίας και ειδικά του Δημοσθένη, η πόλη παραδόθηκε στο Φίλιππο (348), ο οποίος την κατέσκαψε.

    Η πόλη των κλασικών χρόνων ήταν δομημένη σύμφωνα με το Ιπποδάμειο σύστημα, σε έκταση 600Χ300μ., με οικοδομικά τετράγωνα που χωρίζονταν από οριζόντιες και κάθετες οδούς. Αξιοσημείωτο είναι ότι δεν έχει βρεθεί το θέατρο της πόλης. Τα σπίτια είχαν δύο ορόφους, με εσωτερική αυλή. Στα νότια βρισκόταν η αγορά και στα ανατολικά τα σπίτια των πλουσίων. Ανάμεσα στις επαύλεις που ανασκάφηκαν είναι αυτές της Αγαθής Τύχης, του Ηθοποιού, καθώς επίσης και των Διδύμων Ερώτων. Σε αυτές βρέθηκαν ψηφιδωτά δάπεδα, αγγεία, κοσμήματα και πήλινα ειδώλια. Τα πρώτα αρχαιολογικά ευρήματα ήρθαν στο φως το 1928. Οι πιο πρόσφατες ανασκαφές έγιναν τη δεκαετία του ‘ 90.

  • ΔΗΜΟΣ ΠΟΛΥΓΥΡΟΥ 2371350706
    ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΥΓΥΡΟΥ 2371022229
    ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ  2371020100, 24021-29
    Δ.Ε.Η. 2371023133
    ΔΑΣΑΡΧΕΙΟ  2371022250 (191)
    ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΟΛΥΓΥΡΟΥ 2371024731
    ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ ΠΟΛΥΓΥΡΟΥ 2371350781
    ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΩΔΕΙΟ ΠΟΛΥΓΥΡΟΥ 2371023086
    ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ  2371022018
    ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ    2371024300
    ΕΦΟΡΕΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ 2371022060
    ΕΦΟΡΕΙΑ ΠΟΛΥΓΥΡΟΥ 2371022265
    Ι.Ε.Κ. ΠΟΛΥΓΥΡΟΥ 2371023956
    ΚΤΕΛ ΠΟΛΥΓΥΡΟΥ 2371022309
    ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΟΛΥΓΥΡΟΥ 2371023031
    Ο.Α.Ε.Δ. 2371022369
    Ο.Τ.Ε. 2371036199
    ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ 2371351244
    ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ 2371022798 (199)
    ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΠΟΛΥΓΥΡΟΥ 2371021648
    ΤΡΟΧΑΙΑ ΠΟΛΥΓΥΡΟΥ  2371021660
    Χ.Υ.Τ.Α. ΠΟΛΥΓΥΡΟΥ 2371021220

 Βρίσκεται στο κέντρο του Πολυγύρου, ακριβώς πίσω από τη Νομαρχία και είναι ένα από τα παλιότερα καταστήματα, καθώς λειτουργεί από το 1971.Μπορείτε να απολαύσετε μεσημεριανό ή βραδινό σε ένα ευχάριστο περιβάλλον, με προσεγμένη μουσική και εξαιρετική περιποίηση. Επιλέξτε από τα πολλά εδέσματα που παρασκευάζονται με εξαιρετικής ;..………περισσότερα ΕΔΩ