Ο επιβλητικός όγκος του βράχου αναπτύσσεται κάθετα στην απέναντι λακωνική γη. Μια στενή λωρίδα γης και γέφυρα μήκους 130 μ. την ενώνει με την στεριά. Από το γεγονός της μόνης αυτής δυνατότητας σύνδεσής της με την ξηρά, πήρε και το όνομα της Μονεμβασιά (μόνη έμβαση). Ο βράχος έχει μήκος 1500 μ. περίπου και μέγιστο πλάτος 600 μ., ενώ το ύψος του αγγίζει τα 200 μ.. Η κορυφή του βράχου είναι επίπεδη, σαν μικρό οροπέδιο, ενώ οι πλάγιές του γύρω γύρω σχηματίζουν κατακόρυφους γκρεμούς. Περιλαμβάνει τα δυο οχυρωμένα, αθέατα από την ξηρά, οικιστικά σύνολα, της Κάτω Πόλης (έκτασης 7.500 τ.μ.) και της Άνω Πόλης, (έκτασης 120.000 τ.μ.), η οποία βρίσκεται στο κεκλιμένο πλάτωμα της κορυφής.

Το έδαφος είναι κατά βάση πετρώδες, άνυνδρο και με αραιή βλάστηση. Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά η Αθηνά Ταρσούλη: «Το πετροβουνό είναι χέρσο από παντού γιατί μέσα από το κορμί του καμιά νεροφλέβα δεν περνάει». Οι εδαφολογικές αυτές συνθήκες επηρέασαν καθοριστικά τόσο την αρχιτεκτονική τυπολογία των κτισμάτων που αναπτύχθηκαν στον οικισμό όσο και τα υλικά δόμησης αυτών. Ο βράχος προσέφερε απλόχερα την πέτρα του ως πρώτη ύλη για την οικοδόμηση σπιτιών που απαραίτητα διέθεταν τουλάχιστον μια στέρνα το καθένα αφού μοναδική πηγή ύδρευσης της πόλης ήταν το βρόχινο νερό.

Η Μονεμβασιά πρωτοκατοικήθηκε πριν από 8.000 χρόνια και πρόκειται για τον μοναδικό πρωτοελλαδικό οικισμό στις ανατολικές ακτές της επαρχίας Επιδαύρου Λιμηράς. Η Μονεμβασιά, τότε Άκρα Μινώα, αποτέλεσε τον ενδιάμεσο σταθμό ανάμεσα στις χερσαίες περιοχές της Ελλάδας και στο ήδη ακμάζον δίπτυχο Κυκλάδων – Κρήτης. Κατά τη διάρκεια της μυκηναϊκής ή υστεροελλαδικής εποχής, η Μονεμβασιά συνεχίζει να αποτελεί νευραλγικό σημείο και εξελίσσεται σε πελαγίσιο μονοπάτι μεταξύ του μυκηναϊκού και μινωικού πολιτισμού.

Το 375 μ.Χ. σημειώνεται ισχυρός σεισμός που αλλάζει ριζικά τον εδαφολογικό χάρτη της περιοχής. Με την αποκοπή μέρους της στεριάς η Άκρα Μινώα, μετατρέπεται σε νησί, την Μονεμβασιά. Η σεισμική δόνηση προκάλεσε μεγάλες αλλαγές στη γεωλογική διαμόρφωση του τοπίου. Τα παράλια της λακωνικής χερσονήσου και ιδιαίτερα της περιοχής Επιδαύρου Λιμηράς, υπέστησαν καθίζηση. Μεγάλης ιστορικής σημασίας πόλεις, όπως η Πλύτρα, ο Ασωπός, οι Βοίες και η Επίδαυρος Λιμηρά βυθίστηκαν μερικώς ή ολικώς. Στη Μονεμβασιά η καθίζηση έλαβε χώρα στα κράσπεδα του βράχου και μόνο προς τη δυτική πλευρά του, οπότε και τα νερά της θάλασσας τον κάλυψαν. Έτσι ο βράχος της Μονεμβασιάς από το «πέρας στενής και μακράς χερσονήσου» κατά τον Παυσανία αποκόπτεται από τη λακωνική ακτή και παίρνει την μορφή νησίδας.

Οι Λάκωνες που την κατοίκησαν αρχικά, το 582/583 μ.Χ., κατέφυγαν εκεί προκειμένου να αποφύγουν τις επιδρομές των Αβάρων και των Βησιγότθων. Το μέρος ενδείκνυτο καθώς ήταν παραθαλάσσιο, δυσπρόσιτο και προσφερόταν για οχύρωση. Η περιοχή που κατοικήθηκε εκείνη την περίοδο, ήταν ο Γουλάς ή Πάνω Πόλη του βράχου. Τότε κατασκευάστηκε και η πρώτη γέφυρα που συνέδεε το νησί με την απέναντι στεριά.

Κατά τη βυζαντινή περίοδο, με την τελειοποίηση της άμυνας της και την φυσική της στρατηγική θέση, η πόλη διαθέτει κάθε λόγο να αποτελέσει κέντρο επιχειρήσεων και στρατιωτική βάση. Το Βυζαντινό κράτος από την αρχή απέδωσε στη Μονεμβασιά την προσήκουσα σημασία, καθιστώντας την διοικητική έδρα των αυτοκρατορικών κτήσεων στην Πελοπόννησο. Από νωρίς μετέχει και στα εκκλησιαστικά πράγματα, ενώ λειτουργεί και ως ορμητήριο του βυζαντινού στόλου εναντίον των Αβάρων. Παρατηρείται δυναμική ανάπτυξη με έντονες ναυτικές και εμπορικές δραστηριότητες των κατοίκων. Δημιουργείται έτσι η Κάτω Πόλη, στη νοτιοανατολική ακροθαλασσιά του νησιού, λίγο μετά το 900 μ.Χ.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας της, η Μονεμβασιά, αποτέλεσε το αντικείμενο του πόθου επίδοξων κατακτητών, οι οποίοι, συνειδητοποιώντας την γεωπολιτική της σημασία, διαρκώς προχωρούσαν σε απόπειρες να τη θέσουν υπό την κυριαρχία τους. Η μοίρα της Μονεμβασιάς ήταν παράλληλη με τη σφαίρα επιρροής των εκάστοτε Μεγάλων Δυνάμεων. Συναντάμε έτσι την Μονεμβασιά κατά περιόδους υπό τους Φράγκους, τους Βυζαντινούς, τους Ενετούς, τον Πάπα, τους Τούρκους. Οι κάτοικοί της, στο πλαίσιο όλων αυτών των εξελίξεων, προσπάθησαν και διατήρησαν την ταυτότητά τους. Υποστήριζαν τις θέσεις τους και καθώς αντιστέκονταν δυναμικά, επιτύγχαναν την ικανοποίηση των αιτημάτων τους για σχετική αυτονομία και διατήρηση των προνομίων τους.

Όταν το 1204 μ.Χ. οι Φράγκοι κατέλυσαν το βυζαντινό κράτος, η Πελοπόννησος αντιστάθηκε σθεναρά και ακόμα περισσότερο η Μονεμβασιά, η οποία παρέμεινε απόρθητη για περισσότερο από 40 χρόνια. Η κατάληψη του Κάστρου είχε γίνει πλέον θέμα τιμής για τους Φράγκους ιππότες. Το εγχείρημα ήταν δύσκολο, η θέληση των κατοίκων ωστόσο να παραμείνουν ελεύθεροι, ήταν ακατάβλητη. Αφού αποδείχτηκε ότι η κατάληψη του κάστρου «δια των όπλων» ήταν αδύνατη, επιλέχτηκε η «δια της πείνας» οδός. Το αποκορύφωμα ήρθε κατά την διάρκεια του τρίχρονου πλήρους αποκλεισμού της πόλης από στεριά και θάλασσα. Παρόλο που οι αμυνόμενοι είχαν φτάσει στα όριά τους, η δεινή τους θέση δεν τους έκαμψε και αντέταξαν τους όρους τους απέναντι στους επίσης κουρασμένους και αποθαρρυμένους Φράγκους. Οι όροι συμπεριλάμβαναν τη διατήρηση της ελευθερίας τους, την απαλλαγή από την φορολογία και από την υποχρέωση να υπηρετούν στο στράτευμα του κατακτητή.

Γρήγορα όμως η Βυζαντινή αυτοκρατορία επανακάμπτει και η Μονεμβασιά ελευθερώνεται. Παραχωρούνται διοικητικά, εκκλησιαστικά και οικονομικά προνόμια στη Μονεμβασιά, με ειδικά αυτοκρατορικά διατάγματα. Σε αυτά εξασφαλιζόταν τελωνιακή ατέλεια στα μονεμβασίτικα εμπορεύματα, φορολογικές απαλλαγές και ελεύθερη κίνηση των πλοίων της πόλης χωρίς καμιά οικονομική υποχρέωση σε όλη την έκταση της αυτοκρατορίας. Η περιοχή ακμάζει εξαιρετικά και το χρονικό διάστημα μεταξύ 13ου και 14ου αιώνα αποκαλείται ο χρυσός αιώνας της πόλης. Κατά την περίοδο αυτή στην περιορισμένη έκταση του βράχου, υπήρχαν 8.000 κατοικίες και 40 εκκλησίες, οπότε και υιοθετήθηκαν οι θολωτές καμάρες και οι δρομικές, έτσι ώστε ακόμα και οι δρόμοι να αξιοποιηθούν οικοδομικά. Στην πόλη διαμένουν κατά καιρούς οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες και ο γιος του διοικητή της Μονεμβασιάς, Ιωάννης ΣΤ’ Καντακουζηνός, στέφεται αυτοκράτορας του Βυζαντίου το 1341 μ.Χ.

Η κινητικότητα του εμποροναυτικού στόλου που διαθέτει, συντείνει και στις εξαγωγές του περίφημου κρασιού μαλβάζια (vinummalvasium) που ήταν προϊόν τοπικής προέλευσης, αποτελούσε αγαθό πολυτελείας και χρησιμοποιούνταν στα τραπέζια ηγεμόνων και βασιλέων. Το κρασί αυτό προερχόταν από την ποικιλία θράψα, ήταν χρώματος ασπροκόκκινου και γλυκό στην γεύση. Παρασκευαζόταν από οινοποιούς της περιοχής και αποκαλούνταν «ο ανθοσμίας των αρχαίων». Στο συγκεκριμένο κρασί μάλιστα γίνεται αναφορά και στον Ριχάρδο Γ’ του Σαίξπηρ. Ο ακριβής τρόπος παρασκευής του κρασιού παραμένει άγνωστος, καθώς οι Τούρκοι απαγόρευσαν την παραγωγή του το 1545.

Στις 23 Ιουλίου 1821 η Μονεμβασιά ήταν το πρώτο κάστρο της Πελοποννήσου που απελευθερώθηκε από τις ελληνικές επαναστατικές δυνάμεις. Η απελευθέρωση της πόλης είχε καθοριστική σημασία για τον αγώνα της εθνικής ανεξαρτησίας, διότι γέμισε αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση τους Έλληνες αγωνιστές. Παράλληλα, τα πολεμοφόδια του κάστρου χρησίμευσαν στην κρητική επανάσταση, καθώς επίσης στην πολιορκία της Τριπολιτσάς, του Ναυπλίου και της Κορίνθου. Η Μονεμβασιά πέρασε στην κυριαρχία των ελληνικών επαναστατικών δυνάμεων μετά από 358 χρόνια ξένης κατοχής, καθώς γνώρισε την μακρόχρονη εναλλαγή Βενετών (1463-1540 και 1690-1715) και Τούρκων (1540-1690 και 1715-1821). Το 1463 ήταν το τελευταίο βυζαντινό έρεισμα της Πελοποννήσου που πέρασε σε ξένη κυριαρχία, ενώ το 1821 ήταν το πρώτο κάστρο που περιήλθε στην ελληνική κυριαρχία.

Στους μετεπαναστατικούς χρόνους ο εμφύλιος σπαραγμός ανάμεσα σε αντιμαχόμενες παρατάξεις για τον έλεγχο του κάστρου οδήγησε στην ερήμωση και την παρακμή της πόλης. Από το 1828 η Μονεμβασιά ακολούθησε ως τοπικό, επαρχιακό κέντρο την πορεία του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Στις αρχές του 20^ου αιώνα πολλοί κάτοικοι εγκατέλειψαν την Κάτω Πόλη για να εγκατασταθούν στο νέο οικισμό της Γέφυρας.

Μύθος «Το νερό και τα Τάλαντα»:

Στην περιοχή της Πλύτρας υπήρχε η πόλη της Αρχαίας Κυπαρισσίας . Η περιοχή αυτή είχε μεγάλο πρόβλημα με την έλλειψη νερού.

Η παράδοση λοιπόν λέει πως στην Αρχαία Κυπαρισσία υπήρχε Βασίλειο, όπου ο Βασιλιάς εκεί είχε δύο παιδιά. Ένα κορίτσι και ένα αγόρι.

Η βασιλοπούλα προκειμένου να επιλέξει αυτόν τον οποίο θα παντρευτεί, έβαλε δύο βασιλόπουλα (από διαφορετικές περιοχές) σε μια δοκιμασία.
Τότε λεγόταν πως οι Βασιλείς που ανήκαν στην ίδια οικογένεια – ήταν δηλαδή αδέρφια – είχαν το δικαίωμα να παντρεύονται μεταξύ τους !
Έτσι λοιπόν, ο ένας από τους δύο υποψήφιους μνηστήρες της, ήταν ο ίδιος της ο αδερφός! Ο δεύτερος όμως ήταν ο αγαπημένος της βασιλοπούλας.

Η δοκιμασία που επέβαλε στα δύο βασιλόπουλα , ήταν η εξής: Όποιος έφερνε πρώτος το νερό στο βασίλειο της Αρχαίας Κυπαρισσίας , εκείνος θα την παντρευόταν.
Η βασιλοπούλα φυσικά, ήθελε να επιλέξει ως σύζηγό της τον αγαπημένο της. Τον έστειλε λοιπόν να φέρει το νερό από την περιοχή των Μολάων που το έδαφος ήταν πολύ ομαλό, θεωρώντας πως δε θα αντιμετώπιζε καμία δυσκολία φέρνοντας αυτός πρώτος το νερό από εκεί. Για τον αδερφό της, επέλεξε μια πολύ δύσκολη περιοχή, την περιοχή των σημερινών Ταλάντων, που για να φέρει το νερό θα έπρεπε να το περάσει από βραχώδες κι ανώμαλο έδαφος.

Ο αγαπημένος της ξεκίνησε να σκαλίζει πρώτα το αυλάκι και καθώς στην πορεία άφησε το νερό να τρέξει μέσα στο αυλάκι, αυτό σταμάτησε και λίμνασε κάπου στον κάμπο των Μολάων. Έτσι το βασιλόπουλο αυτό – δυστυχώς για την βασιλοπούλα – δεν κατάφερε να πάει ποτέ το νερό στην Αρχαία Κυπαρισσία.
Ο αδερφός της όμως έκανε το εξής : άφησε το ίδιο το νερό καθώς κυλούσε να τον οδηγήσει προς την κατεύθυνση την οποία θα σκαλίσει, και έτσι έφτασε πρώτος το νερό στην Αρχαία Κυπαρισσία.

Όταν η βασιλοπούλα έμαθε τα μαντάτα πικράθηκε τόσο που κρύφτηκε μέσα σε ένα φυτό το οποίο λέγετε ροδοδάφνη. Αυτό το φυτό έχει πολύ πικρούς χυμούς. Έτσι λοιπόν η βασιλοπούλα παρακάλεσε την ροδοδάφνη : «πάρε την ομορφιά μου και δώσε μου την πίκρα σου»! Και έτσι ..πέθανε η βασιλοπούλα από τον καημό της και η ροδοδάφνη απέκτησε πανέμορφα άνθη!

Οι κάτοικοι της περιοχής από την οποία έφερε το νερό ο αδερφός της βασιλοπούλας ,πληρώθηκαν με το νόμισμα το οποίο επικρατούσε τότε ,το «τάλαντον» .Από αυτά τα νομίσματα λοιπόν πήρε και το όνομά του το σημερινό χωριό Τάλαντα.

 Η βυζαντινή καστροπολιτεία της Μονεμβασιάς, το «πέτρινο καράβι» του Ρίτσου, στέκει καρτερικά στο νοτιοανατολικό άκρο της Λακωνικής γης, μεταφέροντας τους επισκέπτες σε ένα ονειρικό ταξίδι στο χρόνο και την ιστορία. Κάστρα και τείχη, παλιά αρχοντικά, στενά λιθόστρωτα δρομάκια, εκκλησίες, παλιές χαμηλές καμάρες, αψίδες, οικόσημα, μαρμάρινοι αυτοκρατορικοί θρόνοι, βυζαντινές εικόνες δίνουν την εντύπωση μιας πόλης φανταστικής, που δεν την άγγιξε το πέρασμα του χρόνου.

Η Μονεμβασιά είναι γνωστή σαν το «Γιβραλτάρ της Ανατολής», το «Υπερνεφελές Κάστρο» του Μοριά, το «Περιώνυμον Άστυ» του Αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’, η «Θεόσωστος Πόλη» των Παλαιολόγων του Μυστρά, το «Μενεξέ Καλεσί» (Κάστρο των λουλουδιών – Φρούριο των ανθέων) των Τούρκων, το «Λουλούδι της Μονεμβασιάς», η «Ανθομύριστη Καστροπολιτεία» του Νότου.

Ένα μικρό νησί που ενώνεται με την ενδοχώρα από μια στενή λωρίδα γης, μια γέφυρα που συνυπάρχει με το θαλασσινό στοιχείο του Μυρτώου Πελάγους. Μπαίνοντας στο βράχο από τη μοναδική είσοδο – «μόνη έμβαση» απ’ όπου και το όνομα της πόλης Μονεμβασιά – αρχίζει το ταξίδι στο παρελθόν, από τον 6ο αιώνα που κατοικήθηκε μέχρι και σήμερα.

Μπαίνοντας στην πόλη αριστερά βρίσκεται το σπίτι του Μονεμβασίτη ποιητή της Ρωμιοσύνης Γιάννη Ρίτσου. Στη συνέχεια, ο κεντρικός δρόμος με το βυζαντινό καλντερίμι, ο δρόμος της αγορά που οδηγεί στη Κεντρική Πλατεία με το παλαιό κανόνι και την Εκκλησία του Ελκομένου Χριστού. Απέναντι το ιστορικό διατηρητέο κτίριο του 16ου αιώνα (τζαμί) όπου στεγάζεται η Αρχαιολογική Συλλογή Μονεμβασίας. Από εδώ διακλαδίζονται οι δρόμοι προς όλες τις γωνίες του Κάστρου. Τέτοιες πανέμορφες γωνιές υπάρχουν παντού. Μετά από μία ανηφορική διαδρομή 15 λεπτών, ο επισκέπτης φτάνει στην επάνω πόλη, τον «Γούλα» όπως λέγεται, αλλά η θέα σίγουρα τον ξεκουράζει. Στα πόδια του η κάτω πόλη, τα τείχη και η θάλασσα, να παίζει το αιώνιο παιχνίδι της με το Κάστρο, ενώ λίγο πιο πάνω δεσπόζει η εκκλησία της Αγίας Σοφίας χτισμένη στην άκρη του απόκρημνου βράχου.

Στο Κάστρο υπάρχουν 40 εκκλησίες, μεταξύ των οποίων της Παναγίας της Χρυσαφίτισσας, της Παναγίας Μυρτιδιώτισσας, της Παναγίας της Κρητικιάς, του Αγίου Νικολάου, του Αγίου Στεφάνου, του Αγίου Παύλου, της Αγίας Άννας, καθώς και το εργαστήριο και μουσείο αργυροχρυσοχοΐας.

Εντός της Καστροπολιτείας δεν κυκλοφορούν οχήματα. Καλύτερη λύση είναι η στάθμευση στη Νέα Πόλη και η μετάβαση στο Κάστρο με το διαθέσιμο λεωφορείο. Η στάθμευση προς την πύλη του Κάστρου είναι ιδιαίτερα δύκολη και καλό είναι να αποφεύγεται. Υπάρχουν σημεία όπου η στάθμευση απαγορεύεται και οι οδηγοί θα είναι ιδιαιτέρα προσεκτικοί.

 Ενα από τα πιο εντυπωσιακά σπήλαια της Ελλάδας βρίσκεται καλά κρυμμένο στο νότιο άκρο της Πελοποννήσου, λίγα λεπτά από τη Νεάπολη. Η καταπράσινη ορεινή διαδρομή για το σπήλαιο ακολουθεί την ανατολική απόληξη του Πάρνωνα που σβήνει στο ακρωτήριο του Μαλέα.

Πλούσιο σε πυκνότητα και ποικιλία σχημάτων, χρωμάτων και μορφών, το σπήλαιο κατατάσσεται δεύτερο στο είδος του σε όλη την Ευρώπη. Τρία εκατομμύρια χρόνια χρειάστηκε η φύση για να δημιουργήσει τον απαράμιλλο λιθωματικό διάκοσμο και να πλάσει σώματα και μορφώματα μιας φαντασίας αμύθητης. Ανάμεσα στους θεόρατους κόκκινους και λευκούς «καταρράκτες», τις γιγάντιες πολύσχημες κολώνες, τις «κουρτίνες» και τα «σεντόνια» που ξεχύνονται σαν κέρινα ομοιώματα απ’ την οροφή, φωλιάζουν «χταπόδια» και «κοράλια», «ελεφαντάκια» και «μανιτάρια», «πουλιά» και καρικατούρες, «εξωτικά φυτά» και μνημειώδη πλάσματα.

Η έκταση του Σπηλαίου είναι 1.500 τ.μ., χωρίζεται σε δύο επίπεδα και ο επισκέπτης το περιέρχεται με μια διαδρομή 500 μ. Σπάνιες παρουσίες όπως δίσκοι, επίπεδοι σταλαγμίτες, εκκεντρίτες και ελικτίτες, έχουν τον ιδιαίτερο τόπο τους στο σπήλαιο και αποτελούν σημαντικούς σταθμούς της ξενάγησης. Με λίγη τύχη, ίσως να συναντήσετε έναν ευγενή μόνιμο κάτοικο του σπηλαίου, το τυφλό και κουφό δολιχόποδο.

Το σπήλαιο σχηματίστηκε μέσα σε ασβεστόλιθους ιουρασικής ηλικίας (145 έως 195 εκατομ. χρόνων) της ενότητας «Τριπόλεως», μετά από μια περίοδο γεωλογικών ταραχών που την διαδέχθηκε μια δραστήρια περίοδος σταγονορροής και δημιουργίας χημικών ιζημάτων. Ο λιθοματικός διάκοσμος αποτελείται από ανθρακικό ασβέστιο σε κρυσταλλική μορφή, εμπλουτισμένο με οξείδια μετάλλων του υπεδάφους που του χαρίζουν την επτάχρωμη παλέτα του.

Στον προαύλιο χώρο του σπηλαίου λειτουργεί αναψυκτήριο, ενώ σε μικρή απόσταση βρίσκεται το παμπάλαιο εκκλησάκι του Αγίου Ανδρέα, σημαδεμένο απ’ τα περάσματα κουρσάρων και κατακτητών.

Οδηγίες Πρόσβασης

Το σπήλαιο βρίσκεται στην κυκλική διαδρομή που συνδέει τα ορεινά χωρία Καστανιά, Άνω Καστανιά, Φαρακλό και Μεσοχώρι με τη Νεάπολη. Λεωφορεία και άλλα μεγάλα οχήματα θα πρέπει να ακολουθήσουν τη διαδρομή από Μεσοχώρι λόγω στενότητας του δρόμου μέσω Καστανιάς.

Χώρος για στάθμευση αυτοκινήτων βρίσκεται στην είσοδο του σπηλαίου.

Ο Δήμος Μονεμβασιάς αποτελεί έναν πραγματικό σπηλαιολογικό παράδεισο. Πληθώρα σπηλαίων έχουν εξερευνηθεί αλλά δυστυχώς δεν είναι επισκέψιμα για το ευρύ κοινό. Περισσότερες πληροφορίες για τα σπήλαια της περιοχής θα βρείτε στο http://www.gianniskofinas.com/showsection.php?sectionID=126 και στο www.speleoclubposeidon.gr

Περιοχή:
Καστανιά Νεάπολης
Ημέρες και ώρες λειτουργίας:
Από 24/12/2016 έως 31/05/2017 10:00 – 14:00 κάθε Σάββατο & Κυριακή
Πρώτη ξενάγηση 10:30 – τελευταία ξενάγηση 15:30

Επιπλέον το σπήλαιο θα είναι ανοικτό κατά τις ίδιες ώρες:

• Από την Παρασκευή 23/12/16 έως και Παρασκευή 06/01/2017 καθημερινά εκτός της ημέρας της Πρωτοχρονιάς (01/01/2017)
• Την Καθαρά Δευτέρα 27/02/2017
• Την Παρασκευή 24 και Σαββάτο 25 Μαρτίου 2017
• Από Μεγάλη  Πέμπτη 13/04/2017 έως και την Παρασκευή 21/04/2017 καθημερινά εκτός ημέρας Πάσχα, Κυριακή 16/04/2017
• Την Πρωτομαγιά, Δευτέρα, 01/05/2017

Ξεναγήσεις ανά μία ώρα. Χρόνος ξενάγησης 30 – 40 λεπτά.

Ξεναγήσεις:
Οι ξεναγήσεις γίνονται στα Ελληνικά και Αγγλικά ενώ δίνονται γραπτές ξεναγήσεις σε Γαλλικά, Ιταλικά, Ισπανικά, Γερμανικά και Ρωσσικά

Τιμές εισιτηρίων:
Ενήλικες: € 7,00
Ενήλικες μέλη οργανωμένων γκρουπ: € 5,00
Παιδιά, φοιτητές, Α.Μ.Ε.Α. & ανέργους: € 3,00
Επικοινωνία:
Για ομαδικές επισκέψεις (Σύλλογοι, Σχολεία κ.λ.π) ή για περισσότερες πληροφορίες καλέστε στα τηλέφωνα 2734360100-115 , και 6986555444 (κα Καρβούνη) ή επισκεφτείτε το: http:// www.kastaniacave.gr

– Υπάρχει πρόσβαση και για λεωφορείο 52 θέσεων.
– Στο χώρο λειτουργεί Καφετέρια

-Ο Δήμος Μονεμβασιάς, θέλοντας να διευκολύνει τους επισκέπτες να γνωρίσουν όσο το δυνατόν καλύτερα μια από τις πιο συναρπαστικές περιοχές της ηπειρωτικης Ελλάδας, έχει ετοιμάσει μια σειρά από προτεινόμενες διαδρομές.
Κάθε διαδρομή καλύπτει ένα ξεχωριστό διαμέρισμα του Δήμου και περιλαμβάνει τα σημαντικότερα αξιοθέατα και σημεία ενδιαφέροντος. Με αυτόν τον τρόπο γίνεται πιο ενδιαφέρουσα και ευχάριστη η εξερεύνηση όλης της χερσονήσου, η οποία ξεκινά από τις κορφές του Πάρνωνα και το ειδυλλιακό Κυπαρίσσι στο βορρά και καταλήγει στο φημισμένο Ακρωτήρι Μαλέα στο νότο. Οι επισκέπτες αποκτούν επίσης τη σιγουριά ότι δεν έχουν παραλείψει κάποιο σημαντικό αξιοθέατο και μπορούν να γνωρίσουν σε βάθος την προικισμένη από τη φύση και την ιστορία γη μας.

Διαδρομή Μολάοι και Ασωπός

Ξεκινώντας από τους Μολάους, οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν μια από τις ιδανικότερες περιοχές για οικογενειακές διακοπές. Σε όλη την ακτογραμμή του Λακωνικού Κόλπου υπάρχουν παραλίες βραβευμένες με Γαλάζιες Σημαίες που είναι ασφαλείς για μικρά παιδιά καθώς και πολλές επιλογές σε μικρά οικογενειακά καταλύματα – ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα – που προσφέρουν ιδιαίτερα ελκυστικές τιμές.

Αφετηρία της διαδρομής είναι οι Μολάοι, διοικητικό και οικονομικό κέντρο της περιοχής. Από την κεντρική πλατεία των Μολάων ξεκινά το μονοπάτι στο εύκολα προσβάσιμο φαράγγι του Λάρνακα.

Ακολουθώντας το δρόμο προς νότο φτάνει κανείς στις ακτές του Λακωνικού Κόλπου και στην Ελιά, τον κοντινότερο παραλιακό οικισμό και αγαπημένο τόπο παραθερισμού και αναψυχής.

Προτεινόμενη παραλία: Τηγάνια

Η διαδρομή συνεχίζει νότια, περνά μέσα από το κεφαλοχώρι των Παπαδιάνικων και καταλήγει στο θέρετρο της Πλύτρας και το γειτονικό Καραβοστάσι. Στην παραλία της Πλύτρας είναι ευδιάκριτα τα βυθισμένα απομεινάρια μιας αρχαίας πολιτείας, η οποία βρέθηκε κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας ως αποτέλεσμα των έντονων γεωλογικών ανακατατάξεων της περιοχής.

Προτεινόμενη παραλία: Παχιά Άμμος – Πλύτρα

Κοντά στην έξοδο της Πλύτρας προς τη Νεάπολη βρίσκεται το Παλαιόκαστρο,ένας λόφος που δεσπόζει σε όλη την περιοχή και προσφέρει συγκλονιστική θέα μέχρι τα Κύθηρα. Ένα σηματοδοτημένο μονοπάτι οδηγεί σε μερικά λεπτά από το δρόμο στην κορυφή του λόφου με τα απομεινάρια παλιού φρουρίου.

Η κατάληξη της διαδρομής είναι στο γραφικό παραλιακό χωριό του Αρχάγγελου με τη βραβευμένη παραλία, τις ψαροταβέρνες και τα οικογενειακά καταλύματα.

Προτεινόμενες παραλίες: Αρχάγγελος ή Χαραχιά

Διαδρομή Μολάοι και Ασωπός

Η διαδρομή αυτή κάνει στάση :

•  στους Μολάους
•  στην Ελιά
•  στην Πλύτρα
•  στο Παλαιόκαστρο
•  στον Αρχάγγελο

Συνολική απόσταση από πρώτη ως τελευταία στάση: 33 χλμ

Απόσταση από τη Μονεμβασιά ως την πρώτη στάση: 25 χλμ

Απόσταση από τη Νεάπολη ως την πρώτη στάση: 51 χλμ

Απόσταση από την Πλύτρα ως την πρώτη στάση: 15 χλμ

Απόσταση από το Κυπαρίσσι ως την πρώτη στάση: 44 χλμ

Στην ενδοχώρα της Μονεμβασιάς

Αυτή η κυκλική διαδρομή ξεκινά και καταλήγει στη Μονεμβασιά και εξερευνά την ενδοχώρα με τα γραφικά χωριά μεταξύ των ακτών του Μυρτώου Πελάγους και του Λακωνικού Κόλπου. Βεβαίως, η κοντινότερη παραλία απέχει μόνο λίγα λεπτά και έτσι εύκολα συνδυάζεται αυτή η διαδρομή με ένα μπάνιο στη θάλασσα.

Η πρώτη στάση γίνεται στο χωριό Βελιές, όπου λειτουργεί λαογραφικό μουσείο, και ακολουθεί μια επίσκεψη στο χωριό των Ταλάντων με τον αναστηλωμένο ιστορικό νερόμυλο κρυμμένο σε ένα καταπράσινο φαράγγι.

Ο δρόμος μετά τη Δαιμονιά οδηγεί στην ακτή του Λακωνικού, όπου υπάρχουν διάφορες επιλογές για μπάνιο.

Προτεινόμενη παραλία: Αρχάγγελος ή Μαραθιάς

Ακολουθώντας το δρόμο νότια προς Νεάπολη φτάνει κανείς στη Παντάνασσα με την ιστορική βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Αθανασίου. Η διαδρομή συνεχίζει από τον ορεινό δρόμο μέσα από τα χωριά Κουλέντια και Λιρά για να καταλήξει στα Τέρια, όπου βρίσκονται δύο από τους παλαιότερους βυζαντινούς ναούς της περιοχής αφιερωμένοι στην Κοίμηση της Θεοτόκου και την Αγία Άννα.

Η φυσική κατάληξη αυτής της διαδρομής είναι μια από τις παραλίες νοτίως της Μονεμβασιάς.

Προτεινόμενη παραλία: Ξιφιάς

Ενδοχώρα Μονεμβασιάς

Η διαδρομή αυτή κάνει στάση :

•  στις Βελιές
•  στα Τάλαντα
•  στην Παντάνασσα
•  στα Τέρια

Συνολική απόσταση από πρώτη ως τελευταία στάση: 42 χλμ

Απόσταση από τη Μονεμβασιά ως την πρώτη στάση: 15 χλμ

Απόσταση από τη Νεάπολη ως την πρώτη στάση: 39 χλμ

Απόσταση από την Πλύτρα ως την πρώτη στάση: 16 χλμ

Απόσταση από το Κυπαρίσσι ως την πρώτη στάση: 54 χλμ

Η Νότια Οδική Διαδρομή – Βάτικα Νο.3

Οι πιο δραστήριοι επισκέπτες θα εκτιμήσουν ιδιαίτερα αυτήν τη διαδρομή καθώς συνδυάζει δύο εξαιρετικές παραλίες, μία στην στεριά και μία στο νησί της Ελαφονήσου.

Η Πούντα, μία από τις πιο ελκυστικές παραλίες της περιοχής,  βρίσκεται μόνο λίγα λεπτά μακριά από τη Νεάπολη.

Έχει λεπτή άμμο και αμμόλοφους που κρύβουν τα απομεινάρια μίας προϊστορικής πόλης, τμήματα της οποίας βυθίστηκαν πριν χιλιάδες χρόνια σε ρηχά νερά και μπορούν να εντοπιστούν εύκολα με ελεύθερη κατάδυση. Τα ερείπια αυτού του αρχαίου οικισμού φτάνουν στο νησάκι Παυλοπέτρι, που βρίσκεται πολύ κοντά στην ακτή. Ακριβώς πίσω από την παραλία βρίσκεται ο υγρότοπος της λιμνοθάλασσας Στρογγύλης που συγκεντρώνει εποχιακά, πλήθος μεταναστευτικών πουλιών. Η Πούντα είναι επίσης αγαπημένο στέκι των windsurfers.

Προτεινόμενη παραλία: Πούντα

Δίπλα στην Πούντα βρίσκεται η  αποβάθρα από όπου τα ferry μεταφέρουν κόσμο και αυτοκίνητα στην Ελαφόνησο σε 10 λεπτά. Η Ελαφόνησος έχει να καυχηθεί για μία από τις πιο δημοφιλής ακτές της Ελλάδας, το Σίμο, με τους αμμόλοφους ως σήμα κατατεθέν. Οι αποστάσεις στο νησί είναι μικρές και επιτρέπουν επισκέπτες να εξερευνήσουν το νησί άνετα σε ημερήσια εκδρομή.

Προτεινόμενη παραλία: Σίμος

Διαδρομή – Βάτικα 3

Η διαδρομή αυτή κάνει στάση :

•  στην Πούντα
•  στην Ελαφόνησο

Συνολική απόσταση από πρώτη ως τελευταία στάση: 6 χλμ

Απόσταση από τη Μονεμβασιά ως την πρώτη στάση: 35 χλμ

Απόσταση από τη Νεάπολη ως την πρώτη στάση: 14 χλμ

Απόσταση από την Πλύτρα ως την πρώτη στάση: 32 χλμ

Απόσταση από το Κυπαρίσσι ως την πρώτη στάση: 86 χλμ

Η Νότια Οδική Διαδρομή – Βάτικα No.2

Αυτή η διαδρομή ερευνά το νοτιότερο άκρο του Δήμου Μονεμβασιάς, την περιοχή μεταξύ Νεάπολης και Καβομαλιά. Ξεχωρίζει για την απόκρυμνη φυσική ομορφιά της και διαθέτει πολλές επιλογές για κολύμβηση και πεζοπορία χάρη στις πολυάριθμες παραλίες και τα μονοπάτια της.

Η πρώτη στάση είναι στον Άγιο Νικόλαο, ανατολικά της Νεάπολης. Σε αυτό το ζωντανό χωριό, από τα μεγαλύτερα της περιοχής, προβάλλει μία μεγάλη εκκλησία που αγναντεύει τα παράλια.

Με μία σύντομη διαδρομή μέσα από τον ελαιώνα Αγίου Νικολάου φτάνουμε στην επόμενη στάση. Ο Προφήτης Ηλίας είναι ένας μικρός οικισμός ψαράδων με ένα γραφικό λιμάνι. Το ομώνυμο εκκλησάκι ατενίζει το πέλαγος και τα Κύθηρα.

Προτεινόμενη παραλία: Ρισμαρί

Μία παράκαμψη οδηγεί στο αναρριχητικό πάρκο Ζόμπολου. Όμως το πιο ενδιαφέρον σημείο βρίσκεται ακόμη πιο νοτιοανατολικά.

Ένας χωματόδρομος οδηγεί στο Απολιθωμένο Δάσος, ένα σπάνιο θέαμα δέντρων που απολιθώθηκαν στο πέρασμα εκατομμυρίων ετών. Η απολιθωμένη χλωρίδα πήρε τη σημερινή της μορφή όταν δέντρα και άλλα φυτά βυθίστηκαν στη θάλασσα. Μπορείτε να θαυμάσετε τους ριζικούς κόμβους, τους κορμούς δέντρων και τα απολιθωμένα μαλάκια κατά μήκος της ακτής.

Αρκετές παραλίες βρίσκονται δίπλα στο Απολιθωμένο Δάσος, που είναι επίσης σημείο αφετηρίας μίας από της πιο ελκυστικές πεζοπορικές διαδρομές προς τα Μοναστήρια του Καβομαλιά.

Προτεινόμενες παραλίες: Παραλίες Αγίας Μαρίνας

Διαδρομή – Βάτικα 2

Η διαδρομή αυτή κάνει στάση :

•  στον Άγιο Νικόλαο Βοιών
•  στο Αναρριχητικό Πάρκο Ζόμπολου
•  στον Προφήτη Ηλία
•  στο Απολιθωμένο Δάσος

Συνολική απόσταση από πρώτη ως τελευταία στάση: 10 χλμ

Απόσταση από τη Μονεμβασιά ως την πρώτη στάση: 46 χλμ

Απόσταση από τη Νεάπολη ως την πρώτη στάση: 8 χλμ

Απόσταση από την Πλύτρα ως την πρώτη στάση: 44 χλμ

Απόσταση από το Κυπαρίσσι ως την πρώτη στάση: 97 χλμ

Η Νότια Οδική Διαδρομή – Βάτικα Νο.1

Η νότια οδική διαδρομή 1, εξερευνά την οροσειρά πάνω από τη Νεάπολη και τα γραφικά χωριά της περιοχής. Συμπεριλαμβάνει στάση στα Σπήλαια Καστανιάς, που είναι από τα πιο εντυπωσιακά της Ελλάδας. Παρακάμψεις λίγων λεπτών παρέχουν πρόσβαση σε αρκετές ελκυστικές παραλίες. Ένα πυκνό δίκτυο πεζοπορικών διαδρομών γαζώνει την παρθένα φύση αυτής της οροσειράς και την τραχιά ακτογραμμή μέχρι τον Καβομαλιά.

Ο δρόμος ανατολικά της Νεάπολης οδηγεί πρώτα στο Μεσοχώρι. Στα περίχωρα του χωριού βρίσκεται το εγκαταλειμμένο κάστρο της Αγίας Παρασκευής με υπέροχη θέα της πεδιάδας της Νεάπολης, της ακτογραμμής και των νησιών Ελαφονήσου και Κυθήρων.

Ο δρόμος μετά ανεβαίνει τα βουνά, περνά χωριά ήρεμα και οδηγεί στο Σπήλαιο Καστανιάς, ένα από τα πιο εντυπωσιακά γεωλογικά αξιοθέατα της χώρας. Μία επίσκεψη που επιβάλλεται!

Προτεινόμενη παραλία: Παναγία

Η επόμενη στάση είναι στο χωριό Παραδείσι. Οι κάτοικοί του, εκμεταλλευόμενοι το νερό των πηγών, δημιούργησαν ένα δίκτυο νερόμυλων στο πέρασμα των αιώνων. Σήμερα, μόνο ένας πρόσφατα ανακαινισμένος νερόμυλος συνεχίζει αυτήν την παράδοση.

Η διαδρομή τελειώνει στα Βελανίδια, ένα από τα γραφικότερα χωριά της περιοχής. Τα λευκά σπίτια με τις κεραμοσκεπές σχηματίζουν ένα αμφιθέατρο στις πλαγιές του όρους Κριθίνα, με υπέροχη θέα στο Αιγαίο Πέλαγος. Δίπλα στο μικρό λιμανάκι του χωριού είναι μία ελκυστική παραλία με βότσαλα.

Προτεινόμενη παραλία: Βελανίδια

Διαδρομή – Βάτικα 1

Η διαδρομή αυτή κάνει στάση :

•  στο Μεσοχώρι
•  στo Σπήλαιο Καστανιάς
•  στο Παραδείσι
•  στα Βελανίδια

Συνολική απόσταση από πρώτη ως τελευταία στάση:   30  χλμ

Απόσταση από τη Μονεμβασιά ως την πρώτη στάση:  42  χλμ

Απόσταση από τη Νεάπολη ως την πρώτη στάση:  5  χλμ

Απόσταση από την Πλύτρα ως την πρώτη στάση:  41  χλμ

Απόσταση από το Κυπαρίσσι ως την πρώτη στάση: 93 χλμ

Η Βόρεια Οδική Διαδρομή – Ζάρακας

Η βόρεια διαδρομή γνωρίζει στους επισκέπτες την περιοχή του Ζάρακα, μία από τις πιο απομονωμένες και αραιοκατοικημένες περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας. Είναι σπουδαίο μέρος για εξερεύνηση της φύσης του Πάρνωνα και των απόκρημνων δαντελωτών ακτών με τις κρυμμένες παραλίες.

Η διαδρομή αρχίζει από τα ερείπια της Αρχαίας Επιδαύρου Λιμηράς. Τα λίγα απομεινάρια της αρχαίας ακρόπολης διηγούνται την ιστορία της πόλης που ήταν εκεί πριν 3 χιλιετίες.

Προτεινόμενη παραλία: Καστράκι

Επόμενη στάση είναι το μικρό χωριό και λιμάνι του Γέρακα. Τέλεια κρυμμένο στο γραφικό φιόρδ, αυτό το πολύ καλά προστατευμένο αγκυροβόλιο είναι δημοφιλές στους ιστιοπλόους που συχνά φτάνουν στο Γέρακα τους ζεστότερους μήνες του έτους. Όσοι ενδιαφέρονται για το παρελθόν του Γέρακα μπορούν να αναζητήσουν τα ερείπια του αρχαίου οικισμού του Ζάρακα.

Οδηγώντας βόρια προς τη Ρειχιά, υπάρχει παράκαμψη δεξιά προς το ιστορικό Μοναστήρι της Ευαγγελίστριας – 19^ος αιώνας.

Επόμενη στάση στη Ρειχιά, το κεφαλοχώρι της περιοχής. Διαθέτει λαογραφικό μουσείο και μερικά καλά διατηρημένα κτίρια, όπως το δημοτικό σχολείο, που αναδεικνύουν την αρχιτεκτονική του 19^ου και αρχές του 20^ου αιώνα.

Προτεινόμενη παραλία: Βλυχάδα

Μία ενδιαφέρουσα στάση πιο βόρεια είναι στο βιολογικό οινοποιείο Δούκα στο Λαμπόκαμπο, ένα μέρος που μπορείτε να δοκιμάσετε και να αγοράσετε τοπικά κρασιά.

Καθώς η διαδρομή συνεχίζει προς το Κυπαρίσσι, το σκηνικό γίνεται πιο δραματικό. Βουνά καλυμμένα με δάση, απότομοι γκρεμοί και η επιβλητική θέα του Μυρτώου Πελάγους κυριαρχούν στο τοπίο γύρω από το Κυπαρρίσι, ένα γραφικό χωριό περικυκλωμένο από παραλίες, μεσαιωνικά κάστρα και μία πλαγιά ιδανική για αναρρίχηση. Αυτό το γαλήνιο μέρος είναι ιδιαίτερα ελκυστικό για αυτούς που ζητούν απομόνωση και ησυχία.

Προτεινόμενη παραλία: Μεγάλη Άμμος

Διαδρομή – Ζάρακας

Η διαδρομή αυτή κάνει στάση :

•  στην Επίδαυρο Λιμηρά
•  στο Γέρακα
•  στο Μοναστήρι Ευαγγελίστριας
•  στη Ρειχιά
•  στο Λαμπόκαμπο
•  στο Κυπαρίσσι

Συνολική απόσταση από πρώτη ως τελευταία στάση: 46 χλμ

Απόσταση από τη Μονεμβασιά ως την πρώτη στάση: 12 χλμ

Απόσταση από τη Νεάπολη ως την πρώτη στάση: 50 χλμ

Απόσταση από Ελιά-Πλύτρα-Αρχάγγελο: 30 χλμ